Foto's van het landschap in Smallingerland.
Omgeving van de gerestaureerde dobben ten oosten van Drachten op het industrieterrein A-Zeven-Noord.
Er zijn drie dobbes gerestaureerd en worden door het Fryske Gea onderhouden.
Er zijn nog meer dobbes gevonden, maar die worden als archeologisch monument bewaard en zijn nog niet opgegraven.
De grens tussen Smallingerland (links) en Opsterland (rechts) op het dorpsgebied van Drachten.
Deze grens was eertijds ook de grens tussen de historische gewesten Oostergoo en de Zevenwouden.
Een restant van de voormalige weg De Knobben die oostwaarts liep ten oosten van Drachten en naar het tegenwoordige Klein Hogenburg bij Drachtster Compagnie en het veen in liep.
Dit restant ligt nog bij Klein Hogenburg. Op oude topografische kaarten is hij nog traceerbaar.
Deze oude weg wordt langzaam verwijderd om plaats te maken voor de industrie op A-Zeven-Noord.
Later was het de verbindingsweg tussen Drachten en Drachtster Compagnie.
Thans ligt een nieuwe weg De Knobben van Drachten naar Drachtster Compagnie.
Deze nieuwe weg ligt iets noordelijker dan de oude weg.
De oude Luitenantslaan, die vroeger liep van de Noorderhogeweg bij De Kletten naar Rottevalle, het was dan ook de verbindingsweg tussen Drachten en Rottevalle.
De weg ligt er nog, het eerste gedeelte tussen De Kletten en Het Noord is voor een groot deel een fietspad geworden.
Eertijds lag hier het spoor van de goederentrein Drachten-Groningen. Thans is het een fietspad.
Een gedeelte (wat hier is afgebeeld) tussen Het Noord en de nieuwe wijk Burmania is nu ook een fietspad geworden.
Het laatste gedeelte tot aan de Wâldwei ligt er nog, zoals op de foto wordt getoond, is een zandpad.
Het gedeelte vanaf de Wâldwei naar Rottevalle die bij De Boppeste uitkomt, is ook nog aanwezig en wordt door de boer als reed gebruikt.
De Wâldwei heeft de weg nu onderbroken. Een mooi initiatief van de gemeente zou zijn om een fietstunnel te maken onder deze weg door.
Om de fiets verbinding te herstellen tussen Drachten en Rottevalle.
In mijn jeugd ben ik hier vaak langs gereden op de fiets naar Rottevalle v.v..
Nog een gedeelte van de oude Zuider Hogeweg gelegen ten zuiden van Drachten richting de Kortehemmen.
De weg dateert al van voor 1453, wanneer in een oorkonde een overeenkomst wordt gesloten tussen de kloosters van Smalle Ee en Bergum.
Het is onverhard en is een fietspad geworden.
Het landschap ten zuiden van Drachten.
Het landschap ten westen van Egbertsgaasten.
De Modderige Bol, een natuurlijke waterloop die It Eilân scheidt van de rest van het dorpsgebied van Goëngahuizen.
Men moet met een veer oversteken om naar het Eilân te gaan, welke nu voor het grootste gedeelte een natuurgebied is geworden.
Landschap ten noorden van Kortehemmen.
De grens tussen Smallingerland (rechts) en Opsterland (links) op het dorpsgebied van Kortehemmen.
Dit was ook eeuwenlang de grens tussen de historische gewesten Oostergoo en de Zevenwouden.
Ten zuiden van Kortehemmen is in de 19de eeuw veel bos aangeplant. Soms is de oude verkaveling nog enigszins zichtbaar.
Het Meer is de grens tussen Smallingerland en Opsterland en eertijds tussen de historische gewesten Oostergoo en de Zevenwouden.
Bovenste foto toont het zandpad dat als fietspad fungeert (thans een verharde fietspad geworden), links Opsterland en rechts Smallingerland.
Onderste foto toont de grenssloot tussen beide gemeenten.
Landschap ten westen van de Noorder Hogeweg bij De Kletten onder Opeinde.
Het landschap ten noorden van Opeinde.
Het landschap ten westen van de Noorder Hogeweg, ten hoogte van de afslag naar Egbertsgaasten.
Het landschap bij De Leijen onder Opeinde. Op de achtergrond is nog enigszins het meer te zien.
De Geeuw is een oude waterloop die ten oosten van Oudega ontspringt en dan ten noorden van dat dorp langsloopt richting de Alde Feanen en Grouw.
Zie ook het geschiedenis boek over Oudega (1990) waar ik e.e.a. heb geschreven over deze waterloop.
Verderop naar het westen wordt het een behoorlijke brede rivier en is eeuwenlang al de grens tussen Smallingerland en Idaarderadeel.
Idaarderadeel werd in 1984 na de gemeentelijke herindeling een deel van Boarnsterhim, die in 2014 weer werd opgesplitst.
Het noordelijk deel ging naar Leeuwarden en het zuidelijk naar Heerenveen.
Thans vormt dat laatste deel van de Geeuw de grens tussen Smallingerland en Leeuwarden.
We hadden vroeger nog een waterloop met de naam De Geeuw in Smallingerland.
Die liep vanaf de Slingeweg (wijk Drachtster vaart) noordwaarts naar de rivier de Noorder Dracht ten Noordwesten van Drachten.
Deze waterloop is thans geheel verdwenen, hij werd in 1642 al doorsneden door het graven van de Drachtster vaart.
Ik heb hem nog goed gekend, maar helaas heb ik toen geen foto's ervan gemaakt, omdat ik nog niet aan fotografie deed.
Een koe in een weiland in de Hegewarren ten westen van Oudega.
Paarden in een weiland in de Hegewarren ten westen van Oudega.
Het landschap in de Wolwarren ten westen van Oudega.
Het landschap ten oosten van Rottevalle, ten hoogte van de Foudenswei.
Het landschap ten noorden van Rottevalle bij De Leijen.
De Mûntsegroppe, een zandweg die naar Harkema loopt. Het is eeuwenlang de verbinding geweest van Rottevalle naar het noorden.
Thans is het een zandweg en reed voor de aangrenzende boeren. Ook een mooie fietsroute.
Een gedeelte is de gemeentegrens van Achtkarspelen met Tietjerksteradeel.
Het landschap ten westen van Rottevalle, ten hoogte van de Bosk en het Zwartveen.
Het landschap ten westen en noordwesten van Rottevalle.
Genaamd het Zwartveen, op de achtergrond is heel vaag nog De Leijen te zien.
De voormalige grens tussen Achtkarspelen (links) en Smallingerland (rechts).
Op de voorgrond De Lits ten hoogte van de Boppeste onder Rottevalle. Linksboven een wijk die richting Houtigehage loopt.
De bovenloop van De Lits bij de Boppeste ten zuiden van Rottevalle.
Het gedeelte van De Lits tussen Rottevalle en De Leijen ten noorden van Rottevalle.
De Lits stroomt via Oostermeer naar het Bergumer Meer.
De Leijen ten noorden van Rottevalle.
In de verte ligt het buurtschap Sitebuorren. De foto toont het landschap rond dit buurtschap.
Het landschap ten zuiden van Smalle Ee, richting Stiennebarten. Links hiervan loopt de Mûntseleane.
Een overzicht van het voormalige kloosterterrein bij Smalle Ee.
De toegang tot het kloosterterrein bij Smalle Ee. Een informatie bord vertelt meer over het voormalige klooster en de opgravingen in de 20ste eeuw.
Het landschap ten zuiden van De Tike.
Het landschap ten zuidoosten van De Veenhoop.
Hier zijjn nieuwe "petgaten" gemaakt t.b.v. de natuur, het Fryske Gea heeft het onderhoud hiervan.